Vertelcultuur in Nederland
Volksverhalen uit de Collectie Boekenoogen (ca.1900)
Theo Meder & Cor Hendriks
Uitgeverij Aksant, 2005
Aan het eind van de negentiende eeuw kreeg
de taalkundige en volkskundige Gerrit Jacob
Boekenoogen (1868-1930) vanuit heel Nederland
volksverhalen en volksrijmen toegezonden uit de mondelinge
overlevering. Hij had hiertoe oproepen geplaatst in kranten en
tijdschriften en zodoende werd hij onze eerste wetenschappelijke
verzamelaar van sprookjes, sagen en moppen op nationaal
niveau. In feite deed Boekenoogen hetzelfde wat de gebroeders
Grimm aan het begin van de negentiende eeuw in Duitsland
hadden gedaan: via correspondentie, archiefonderzoek en (in
bescheiden mate ook) veldwerk trachtte hij de mondelinge
verteltraditie van Nederland vast te leggen. Zijn plan om
uiteindelijk ook met een groot Nederlands sprookjesboek
te komen, heeft hij echter nooit kunnen realiseren. Na zijn
dood is het materiaal in het archief van het huidige Meertens
Instituut in Amsterdam terechtgekomen.
De volksverhalen die zijn beste informant, de arts Cornelis
Bakker (1886-1933) uit Broek in Waterland, hem toezond,
zijn in 2001 uitgegeven als Vertelcultuur in Waterland. Het
materiaal dat Boekenoogen van andere correspondenten
ontving en dat hij zelf nog verzamelde, is nu bijeengebracht in
Vertelcultuur in Nederland.
Met de studie en bronnenedities Vertelcultuur in
Waterland en Vertelcultuur in Nederland zijn de 'Kinder- und
Hausmärchen van de Lage Landen' ruim een eeuw na dato dan
eindelijk gepubliceerd.
(Bovenstaande tekst komt van de achterkant van het boek)