Toverij & Toveressen
Achtergronden van heksenvervolging in Nederland
Ruud Borman
´Mensen noemen mij een heks, en daar van zelf onwetend zijnde,
leren zij mij om er een te zijn en beweren dat mijn kwade tong door hun kwade taal daartoe gebracht
hun vee bespreekt, hun graan behekst henzelf, hun knechten en hun kindjes aan de borst
Hier dwingen zij mij daartoe en doen mij deels daarin geloven´
Heksen figureren tegenwoordig vooral in sprookjes, stripverhalen en thrillers.
Het beeld van de lelijke, oude vrouw op een bezemsteel die een pact met de
duivel heeft gesloten is daarbij nog steeds overheersend. Heksenvervolging
speelt in ons collectieve bewustzijn echter nauwelijks meer een rol.
Toch is ook Nederland niet ontsnapt aan de heksenwaan. Wie waren de vrouwen (en een enkele man)
die in ons land zijn vervolgd wegens ´kwade toverij´?
Hoe is het zover gekomen en hoe werd er op deze zwarte bladzijde teruggekeken in latere eeuwen?
Ruud Borman betoogt dat er van hekserij beschuldigde vrouwen waren die onder invloed van hallucinogene
middelen, zoals vliegenzwammen en ergot (moederkoorn), daadwerkelijk geloofden dat ze konden vliegen en
in een ´andere wereld´ konden komen. Door degenen die hen vervolgden werd dit uitgelegd als
´reizen naar de heksensabbat´. Ook legt hij een verband tussen ergot-gebruik door
´heksen´ en gebruik van dit middel in de prehistorie.
Ruud Borman is gefascineerd door de schemergebieden in het verleden en gebruikt soms onbetreden en ongebruikelijke
wegen om naar antwoorden op zijn vragen te zoeken. Als archeoloog en historicus raadpleegt hij zowel oude als nieuwe
onderzoeksresultaten en betrekt hij ook mythen en sagen in zijn navorsingen.
(Bovenstaande tekst komt van de achterkant van het boek)